Nihemotra 11 ny laharan’i Madagasikara

06/12/2012

Ny 68% amin’ireo asa miankina amin’ny Fanjakana eto Madagasikara dia anjakan’ny kolikoly avokoa. Izay no nisongadina tamin’ny fanadihadiana nataon’ny fikambanana Transparency International mahakasika ny tahan’ny fihanaky ny kolikoly eto amintsika. Nampahafantarina omaly ny vokatr’izany fanadihadiana izany. Fikambanana iraisam-pirenena maro no nandray anjara tamin’ny fanatontosana ny fanadihadiana.Nasongadin’ity tatitra ity ihany koa fa nihemotra ny laharan’i Madagasikara raha oharina amin’ny toerana nisy azy tamin’ny taon-dasa.

Raha teo amin’ny laharana faha 100 tamin’ireo firenena 182 nanaovana fanadihadiana momba ny fihanaky ny kolikoly ao aminy i Madagasikara tamin’ny dia teo amin’ny laharaha faha 118 amin’ireo firenena 175 nanaovana fanadihadiana kosa ny toerany tamin’ny fanadihadiana nivoaka tamin’ity taona ity. Nihemotra laharana miisa 11 arak’izany ny firenen-tsika. Raha lazaina amin’ny teny hafa dia fantatra fa miha-mahazo laka ny kolikoly eto Madagasikara. Marihina fa isan’ny firenena lasa eo alohan’i Madagasikara i Indonezia sy Egypte. I Mauritanie sy Balarys kosa no aoriny. Tsara ihany koa ny manamarika fa isan’ireo firenena mandresy an’i Madagasikara eo amin’ity sehatra ity ny firenena misy krizy toa an’i Mali na koa firenena mahantra indrindra maneran-tany toa an’i Etiopia.
Ratsy endrika ny tanteraka eo anatrehan’izao tontolo izao arak’izany i Madagasikara. Nambaran’ny tatitry ny fikambanana iraisam-pirenena Transparency International avy amin’ny fanadihadiana nataony tamin’ity taona ity ihany koa fa sehatra anjakan’ny kolikoly tanteraka ny asam-panjakana eto Madagasikara. Mahatratra 68% amin’ireo asa mahakasika ny raharaham-panjakana dia ahitana kolikoly avokoa raha araka izany tatitra izany. Raha resahana amin’ny teny hafa dia tsy misy afa-tsy ny 32% n’ny raharaham-panjakana no tsy ahitana kolikoly. Laharaha faha 118 amin’ireo firenena miisa 175 nanaovan’ny Transparency International fanadihadihana momba ny taham-pisian’ny kolikoly i Madagasikara raha arak’ity fanadihadiana ity ihany.
Marihina fa nandray anjara tamin’ity fanadihadiana ity ireo fikambanana sy mpamatsy vola iraisam-pirenena maro, indrindra ireo miara-miasa amin’ny firenena Malagasy toa ny Banky Iraisam-pirenena sy ny Banky afrikanina momba ny fampandrosoana na ny BAD. Ity farany izany ho ny BAD no tena nanome isa ambany indrindra an’i Madagasikara tamin’ity fanadihadiana ity. Ho azy dia 17 amin’ny zato, izany hoe tsy misy afa-tsy 17% n’ny sehatra tantanan’ny fanjakana no tsy ahitana kolikoly eto Madagasikara. Ambany dia ambany ihany koa ny isa nomen’ny Banky iraisam-pirenena an’i Madagasikara tamin’izao fanadihadiana izao satria araka ny fahitany dia tsy misy afa-tsy ny 23% n’ny asam-panjakana eto amintsika no tsy ahitana kolikoly.
Isa manomboka amin’ny aotra ka hatramin’ny 100 no angatahaha homen’ireo fikambanana iraisam-pirenena nandray anjara tamin’ity fanadihadiana ity ho an’ny firenena iray. Arakaraka ny maha ambany ny taha azo no ilazana fa anjakan’ny kolikoly ny sehatra iray izay nanaovana fanadihadiana. Ho an’I Madagasikara dia 32/100 no naoty azony. Izany hoe isan’ireo firenena mbola anjakan’ny kolikoly tanteraka ity firenena ity.
Tsara ny mampatsiahy fa iray amin’ireo firenena vitsy izay nametraka rafitra natao hiadiana manokana amin’ny Kolikoly i Madagasikara. Raha tarafina amin’ity tatitra ity anefa dia azo lazaina fa tsy mahomby io rafitra io hatramin’izao. Voalazan’ny tatitra ihany koa fa ny fanararaotana ny fahefana eo am-pela-tanana, ny fakana vola ho sandan’ny fanatanterahana ny asa iray no tena isehoan’ity kolikoly ity eny amin’ny asam-panjakana.